در دام زمان: این همان حسی است که یک فرد دارد، زیرا دایما آشنا پنداری (Déjà Vu) در او رخ می‌دهد. اکثر افراد با آشنایی پنداری رو به رو می‌شوند و این امر حسی زودگذر و مبهم برای آنهاست اما در مورد برخی افراد این حس پایدارتر و طولانی تر می‌شود.
محققان در گزارشی جدید با جزییات زیاد به یک مورد غیر طبیعی در این باره پرداخته اند. این مورد مردی انگلیسی است که ۲۳ سال سن دارد. او به محض آغاز دانشگاه متوجه شد صحنه های وحشتناک از آشنا پنداری در او رخ می‌دهد. بر این اساس به مدت چند دقیقه یا مدتی طولانی تر او حس می‌کرد که همه لحظات را قبلا تجربه کرده است. این اتفاق‌ها کم کم شدید تر و ناراحت کننده تر شدند.
در ادامه همراه بیونت باشید
محققان می‌گویند این فرد در مورد احساس ناراحت کننده که معمولا با آشنا پنداری همراه است شکایت نداشت بلکه شکایت عمده او از این امر بود که او حس می‌کرد تجربیات گذشته در حافظه او دوباره تکرار می‌شود و فقط حس آشنایی پنداری به او دست نمی دهد.
محققان می‌افزایند سه سال پس از بروز این شرایط او دیگر نمی تواست تلویزیون تماشا کند یا روزنامه بخواند زیرا حس می‌کرد که ممکن است با موردی رو به رو شود که قبلا با آن مواجه شده بود.
این حس چیزی بیش از حس آشنایی بود. او می‌گفت که حس می‌کند هر لحظه از گذشته را دوباره زندگی می‌کند.
چیزی که باعث شد این مورد به موردی خاص تبدیل شود این موضوع بود که او مبتلا به هیچ نوع از بیماری های عصبی نبود زیرا در افرادی که دایما با آشنا پنداری رو به رو می‌شوند سابقه ابتلا به بیماری های عصبی مشاهده می‌شود. در عوض او دچار اضطراب بود این امر نشان می‌دهد که شاید اختلال اضطراب بیشتر از آن چه تصور می‌شود روی بروز آشنایی پنداری تاثیر دارد.
آشنا پنداری در مغز
دانشمندان هنوز توجیهی برای بروز آشنا پنداری پیدا نکرده اند، آشنا پنداری (Déjà Vu) واژه ای فرانسوی به معنای «قبلا دیده شده» است. اما در این باره گفته می‌شود بروز حس کاذب آشنایی در نتیجه اختلال در سیستم حافظه مغز رخ می‌دهد؛ این سیستم در لوب تمپورال مغز قرار دارد.
بسیاری از توصیفات درباره آشنا پنداری نشان می‌دهد که این نوع پدیده در نتیجه فعالیت لوب تمپورال مغز رخ می‌دهد. Christine Wellsروانشناس دانشگاه Sheffield Hallamدر انگلستان که جز نویسندگان گزارش جدید درباره مرد فوق می‌باشد می‌گوید:
"آشنایی پنداری در اثر ارسال بی موقع نرون‌ها و شاید در اثر قطعی موقت در پردازش اطلاعات وارد شده به مغز رخ می‌دهد."
Wells می گوید:
"ساختار مهم در لوب تمپورال مغز هیپوتالاموس است، این بخش نقش مهمی در حافظه دارد. همه شواهد نشان می‌دهد که این بخش در بروز آشنایی پنداری نقش دارد."
در واقع گرچه هر کسی در زندگی خود ممکن است با آشنایی پنداری رو به رو شود اما اشکال دایمی و شدید این پدیده در افرادی دیده می‌شود که در لوب تمپورال مغز آنان اختلال وجود دارد، بیماری که از آن با نام حمله لوت تمپورال یاد می‌شود.
در مورد شخص یاد شده پزشکان به دنبال علایمی از بروز اختلال گشتند اما آزمایشات عصبی از جمله (electroencephalograms) EEGs و اسکن های مغزی چیزی را نشان نداد. فعالیت مغز این فرد تا آنجا که پزشکان توانستند اندازه گیری کنند به صورت نرمال بود. بعلاوه تست های روان شناسی درباره حافظه او نیز مشکل خاصی را نشان نداد.
آیا ممکن است علت بروز آن اضطراب باشد؟
Wells می گوید:
"گرچه محققان نتوانستند درباره برورز آشنا پنداری از لحاظ عصبی سر نخ هایی را در این فرد بیابند اما احتمال آن می‌رود که محققان برخی از علایم را نادیده گرفته اند. او می‌افزاید تکنولوژی‌های موجود آن قدر پیچیده نیست که بتواند تفاوت‌های بسیار کوچک را در مغز نشان دهد."
علت دیگر بروز آشنایی پنداری دایم در این فرد احتمالا اختلال اضطراب در او بود.
Wells می گوید:
"بسیاری از تحقیقات که در گذشته صورت گرفته، تاکید بر روی حمله لوب تمپورال داشته است. اما امکان دارد که اختلالات دیگری نیز موجود باشد، مانند اختلال اضطراب که موجب می‌شود افراد بیش از حد نرمال با آشنا پنداری رو به شود."
در مورد این مرد اضطراب او آن قدر شدید بود که او مدتی از دانشگاه کناره گرفت و در همین حین بود که آشنا پنداری کم کم در او تظاهر پیدا کرد. محققان می‌گویند این صحنه های آشنا پنداری با ایجاد دور باطل موجب اضطراب و ناراحتی بیشتر او می‌شده است .
او همچنین به محققان گفت در یک دوره، آشنا پنداری دایما در او رخ می‌داد، دقیقا پس از اینکه او از داروهای توهم زای اسید لیزرجیک دی اتیل آمید ( (LSDاستفاده می‌کرد.
محققان می‌گویند هنوز هم وجود یک مورد در این باره اثبات نمی کند که بین بروز آشنا پنداری و اضطراب رابطه ای وجود دارد. اما همین مورد سوالاتی را مطرح می‌سازد که باید در آینده مورد بررسی قرار گیرد.